Lắng nghe gió hát – Haruki Murakami

“Phía trên quầy của Jay’s Bar có treo một bức tranh đã ngả màu vì khói thuốc lá, những lúc thấy tẻ nhạt chẳng biết làm sao tôi lại ngắm bức tranh đó hàng giờ liền không biết chán. Hoạ tiết của bức tranh hệt như kiểu dùng cho trắc nghiệm tâm lý Rorschach, trong mắt tôi nó giống hai con khỉ màu xanh ngồi đối diện và ném hai quả bóng tennis đang xì hơi về phía nhau” (Lắng nghe gió hát – Haruki Murakami)

Chi tiết mở đầu cho khung cảnh quán bar nơi chứa đựng những câu chuyện không có đầu – cuối trong chuỗi mười tám ngày mùa hè của nhân vật “tôi” và thằng bạn Chuột. Chi tiết thú vị ở chỗ khiến người đọc tò mò về bức tranh ám khói thuốc kia có gì, nó hoen cũ và huyền ảo đến mức nào khiến nhân vật “tôi” ngắm nhìn hàng giờ không biết chán và thả trôi tâm hồn mình ra miền tưởng tượng vô cùng định như vậy.

Tiếp ý của dịch giả về chú thích cho trắc nghiệm Rorschach, đây là trắc nghiệm đánh giá nhân cách được dùng trong tâm lý lâm sàng, gồm những tấm hình trên đó có hình vết mực loang ra theo kiểu đối xứng trên hai nửa tờ giấy (còn gọi là trắc nghiệm “Vết mực loang”). Mỗi tấm hình đều có chức năng biểu tượng, đều có một nội dung ngầm ẩn. Từ đó, khách thể tự xây dựng câu chuyện của mình tuỳ thuộc vào điều gì đang nảy sinh bên trong họ, phóng chiếu bản thân mình vào hình thù ngẫu nhiên của những vết mực tạo thành những hình ảnh, câu chuyện rất riêng tư. Câu trả lời “Đây là…” của khách thể sau khi xem từng tấm hình sẽ được phân tích để tìm hiểu về bức chân dung nội tâm trí của họ.

Trong câu chuyện thì nhân vật “tôi” cũng hỏi người chủ quán là liệu sự liên tưởng đó của mình tượng trưng cho điều gì nhỉ? Cho đến khi khép lại những ngày hè, nhân vật “tôi” rời đi và bức tranh ám đầy khói thuốc kia được nhắc đến như một vật thể hiện hữu cùng với người ở lại.

Đây là tác phẩm đầu tay, nhẹ nhàng nhưng đã thấm đẫm màu sắc rất riêng của tác giả. Và mỗi lần đọc tác phẩm của bác già, mình luôn có cảm giác như đang là khách thể ngồi trước những tấm hình Rorschach, các mình hiểu, mình chiêm nghiệm nội dung câu chuyện và tâm trí của nhân vật sẽ tuỳ thuộc vào lúc đó mình là ai, mình là gì và điều gì đang nảy sinh bên trong mình mà thành.
-Cừu Không Ngủ-